5174 Sayılı Kanunun 9. maddesine göre Ticaret Siciline kayıtlı tacir ve bu Kanuna göre sanayici sıfatını haiz tüm gerçek ve tüzel kişilerle şubeler ve fabrikaları, bulundukları yerin bu Kanun gereğince mensup olacakları odalarına veya ajanlıklarına kaydolunmaya mecburdurlar. 

Sermayesinin tamamı Devlete ve Özel İdarelere veya belediyelere veya bunların ortaklığına ait olan İktisadi Müesseselerle bunların şubeleri, özel kanun veya sözleşme ile kurulmuş olup, Devletin ve Özel İdarelerin veya Belediyenin iştiraki bulunan tüzel kişiliğe haiz müesseseler veya bunların şubeleri ve fabrikaları bulundukları yerin Odalarına kaydolunmaya mecburdurlar.

Bir merkeze bağlı olduğu halde müstakil sermayesi ve müstakil muhasebesi bulunan veya muhasebesi merkezde tutulduğu ve müstakil sermayesi olmadığı halde kendi başına ticari muamele yapan yerler şube addolunur. Sanayi Odaları kurulan yerlerde, bu Kanunun tarifine uyan sanayiciler, Sanayi Odalarına kaydolunduğunda Ticaret Odalarına kaydolunma mükellefiyetini yerine getirmiş olurlar. Ancak sanayiciler kendi Sanayi mamullerini satmak üzere birden fazla satış yeri açtıkları takdirde fazlası için satış yerlerinin bulunduğu Ticaret Odaları veya Ticaret ve Sanayi Odalarına da kaydolunmaya mecburdurlar.

Sanayici, kendi Sanayi mamullerinin satışı dışında başka ticari işlerle uğraştığı takdirde Ticaret Odasına da kaydolunmaya mecburdur. Sanayi işletmesi sahiplerinin, işlerinin icabı olarak meşgul oldukları Ticaret işleri bunların sanayici sıfatını kaldırmaz. Bu gibiler arzu ettikleri takdirde Ticaret Odalarına da girmekte muhtardırlar.

Deniz ticareti ile uğraşan aşağıda yazılı Ticaret Siciline kayıtlı gerçek ve tüzel kişiler, Deniz Ticaret Odasına kaydolma zorunluluğundadırlar.

Gemi sahipleri, donatanlar ve donatma iştirakleri, gemi işletenler,

a. Gemi acenteleri
b. Gemi alım satım navlun komisyoncuları, forvarderler
c. Stivedor ve puantaj firmaları
d. Gemi klas müesseseleri, deniz sigorta müesseseleri ve acenteleri ile deniz ekspertiz kuruluşları ve sürveyörleri
e. Deniz malzemesi, kumanyacılar ve Sanayi malzemesi alım satımı yapan firmalar, bunker işiyle uğraşan firmalar, (***)
f. Marina ve liman işletme firmaları, (***)
g. Balıkçılıkla ilgili gemi işleten firmalar, (***)
h. İPTAL (*****)

(**) Deniz ticareti ile uğraşan, sermayesinin tamamı Devlete, Belediyelere veya Özel İdare yahut bunların ortaklığına ait olan İktisadi Müesseselerle, özel kanun veya sözleşme ile kurulmuş olup Devletin, İktisadi Devlet Teşekküllerinin, Özel İdare veya Belediyelerin iştiraki bulunan tüzel kişiliğe haiz müesseseler, bulundukları İlin Deniz Ticaret Odasına kaydolmakla mükelleftirler.

NOT: 
1. 6233 sayılı Kanunla değitirilen madde veya fıkraların yanına (*)
2. 2567 sayılı Kanunla değiştirilen madde veya fıkraların yanına (**)
3. 3277 sayılı Kanunla değiştirilen madde veya fıkraların yanına (***)
4. 3452 sayılı Kanunla değiştirilen madde veya fıklaların yanına (****)

İPTAL: Bu madde 27/06/1995 Resmi Gazete tarihli 557 Sayılı KHK ile değiştirilmiş, ancak 557 sayılı KHK’nin Anayasa Mahkemesi’nin 20/09/1995 tarih ve 1995/43 E, 1995/46 K sayılı kararı ile iptal edilmesiyle yürürlükten kalkmıştır.

Ticaret Sicili’ne tescil ve ilanını yapıldıktan sonra, 6762 Sayılı Türk Ticaret Kanunu, 5174 Sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Kanunu ile ilgili tüzük ve yönetmelikler hükümleri gereğince gerçek ve tüzel kişilerin Odaya da kayıt yaptırmaları gerekmektedir.

NOT: 
Eczaneler ve Mali Müşavirlik Şirketlerinin Odaya kayıt olma zorunluluğu olmaması nedeniyle talep edildiği takdirde kayıt yapılmaktadır.

Tacir, Gerçek Kişi Tacir, Tacir-Esnaf Ayırımı, Tüzel Kişi Tacir 

Gerçek kişi tacir: Türk Ticaret Kanunu’nun 14.maddesine göre bir ticari işletmeyi kısmen bile olsa kendi adına işleten kimse tacir sayılmaktadır.

Bu tanım gereğince gerçek kişilerin tacir niteliğini kazanabilmesi için bir ticari işletmenin var olması, bu ticari işletmenin işletilmesi, ticari işletmenin kısmen de olsa kendisi adına işletmesidir.

Tacir esnaf ayrımı: 507 sayılı Esnaf ve Küçük Sanatkarlar Kanunu’nun 2. ve Değişik 6. Maddeleriyle 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 12 ve 17. maddelerinin uygulanması bakımından, Esnaf ve Küçük Sanatkarlar ile Tacir ve Sanayicinin ayrımına ilişkin esaslar, Esnaf ve Küçük Sanatkar ile Tacir ve Sanayiciyi belirleme Koordinasyon Kurulu’nun 14/01/1985 tarihli ve 5 sayılı kararına istinaden Bakanlar kurulunca Resmi Gazetede yayımlanmıştır.

Bu karara göre Koordinasyon Kurulunca tespit ve yayımlanacak esnaf ve küçük sanatkar kollarına dahil olan ve gelir vergisinden muaf olanlarla, kazançları götürü usulde vergilendirilenler, işletme hesabına göre defter tutanlardan iktisadi faaliyetleri nakdi sermayelerinden ziyade bedeni çalışmalarına dayanan ve kazançları ancak geçimlerini sağlamaya yetecek derecede az olan ve Vergi Usul Kanunu’nun 177. maddesinin 1.Fıkrasının 1 ve 3 numaralı bentlerinde yer alan nakdi limitlerin yarısını, 2 numaralı bendinde yazılı nakdi limitin tamamını aşmayanlar Esnaf ve Küçük Sanatkar.

Vergi Usul Kanunu’na istinaden 1. sınıf tacir sayılan ve bilanço esasına göre defter tutanlar ile işletme hesabına göre defter tutan ve 1. maddede belirtilenlerin dışında kalanlar Tacir ve Sanayici sayılmaktadır. Diğer bir anlatımla, gerçek usulde vergilendirilenlerden Vergi Usul Kanunu gereğince 1. sınıf tacir sayılan, bilanço esasına göre defter tutanlarla işletme esasına göre defter tutanlardan Vergi Usul Kanunu’nun 177. maddesinin birinci fıkrasının 1 ve 3 numaralı bentlerinde yer alan nakdi limitlerin yarısını, 2 numaralı bendindeki yazılı limitin tamamını aşanlar TACİR sayılmaktadır.